Lekarz rodzinny a skierowanie - na jakie badania może wystawić?

Opublikowano 12.07.2024

Autor Redakcja MEDUNIT

Lekarz rodzinny a skierowanie   na jakie badania może wystawić?

Zadaniem lekarza POZ jest między innymi diagnozowanie i leczenie najczęstszych dolegliwości, a w razie potrzeby kierowanie pacjentów na badania diagnostyczne lub do lekarzy specjalistów. Decyzja o konieczności wykonania badań jest podejmowana w oparciu o wiedzę medyczną na podstawie wywiadu i wskazań, nie na żądanie pacjenta. 

Lekarz rodzinny - skierowanie. Na jakie badania może skierować lekarz rodzinny 2024?

Lekarz rodzinny może wystawić skierowanie na:

  • badania hematologiczne - morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi, morfologia krwi obwodowej ze wzorem odsetkowym i płytkami krwi, retikulocyty, odczyn opadania krwinek czerwonych (OB);

  • badania moczu - ogólne badanie moczu, posiew moczu, ilościowe oznaczanie glukozy, ilościowe oznaczanie białka, ilościowe oznaczanie amylazy, ilościowe oznaczanie wapnia;

  • badania kału - badanie ogólne, pasożyty, krew utajona;

  • badania biochemiczne i immunochemiczne - sód, potas, wapń zjonizowany, żelazo i jego całkowita zdolność wiązania (TIBC), stężenie transferryny, stężenie hemoglobiny glikowanej (HbAlc), mocznik, kreatynina, glukoza, test obciążenia glukozą, białko całkowite, proteinogram, albumina, białko C-reaktywne (CRP), kwas moczowy, cholesterol całkowity, cholesterol-HDL, cholesterol-LDL, trójglicerydy (TG), bilirubina całkowita, bilirubina bezpośrednia, fosfataza alkaliczna (ALP), aminotransferaza asparaginianowa (AST), aminotransferaza alaninowa (ALT), gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP), amylaza, kinaza kreatynowa (CK), fosfataza kwaśna całkowita (ACP), czynnik reumatoidalny (RF), miano antystreptolizyn O (ASO), hormon tyreotropowy (TSH), antygen HBs-AgHBs, VDRL, FT3, FT4, PSA (antygen swoisty dla stercza całkowity);

  • badania układu krzepnięcia - wskaźnik protrombinowy (INR), czas kaolinowo-kefalinowy (APTT), fibrynogen;

  • badania mikrobiologiczne - posiew moczu z antybiogramem, posiew wymazu z gardła z antybiogramem, posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella, test antygenowy SARS-CoV-2 uzyskiwany za pomocą Systemu Dystrybucji Szczepionek (SDS).

- W przypadku pojawienia się problemu zdrowotnego pacjent powinien skontaktować się z lekarzem. W zależności od charakteru dolegliwości dopuszczalna jest teleporada, niekiedy jednak konieczne jest badanie osobiste (fizykalne) pacjenta. Lekarz POZ podejmuje decyzję o konkretnych badaniach dodatkowych i konsultacjach specjalistycznych. O diagnostyce oraz leczeniu zawsze decyduje lekarz - czy to lekarz POZ, czy też specjalista - mówi lek. Bożena Formela, lekarz rodzinny.

Pacjent może wykonać badania laboratoryjne w każdej placówce, z którą dany POZ ma podpisaną umowę.

Inne badania diagnostyczne zawarte w pakiecie lekarza POZ to:

  • badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku;

  • diagnostyka ultrasonograficzna (USG) - tarczycy i przytarczyc, ślinianek, nerek, moczowodów, pęcherza moczowego, brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego, obwodowych węzłów chłonnych;

  • zdjęcia radiologiczne (RTG) - klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej, czaszki, zatok, zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej, kręgosłupa, kończyn i miednicy – w projekcji AP i bocznej.

Badania wykonywane w ramach budżetu powierzonego diagnostycznego:

  • ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy, anty CCP, CRP szybki test ilościowy (populacja do ukończenia 6. roku życia), przeciwciała anty-HCV, Immunoglobuliny E całkowite (IgE), Immunoglobuliny E swoiste (IgE): wziewne: leszczyna, olcha, brzoza, trawy, żyto, bylica, roztocza kurzu domowego, pies, kot, altenaria, pokarmowe: mleko, jaja, pszenica, soja, orzechy ziemne, orzechy laskowe, ryby, owoce morza - skorupiaki, marchew, jabłko, antygen H. pylori w kale - test kasetkowy, antygen H. pylori w kale- test laboratoryjny, strep-test.

Badania wykonywane w ramach budżetu powierzonego opieki koordynowanej:

  • BNP (NT-pro-BNP), albuminuria (stężenie albumin w moczu), UACR (wskaźnik albumina/kreatynina w moczu), antyTPO (przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycowej), antyTSHR (przeciwciała przeciw receptorom TSH), antyTG (przeciwciała przeciw tyreoglobulinie), EKG wysiłkowe (próba wysiłkowa EKG), holter EKG 24 godz. (24-godzinna rejestracja EKG), holter EKG 48 godz. (48-godzinna rejestracja EKG), holter EKG 72 godz. (72-godzinna rejestracja EKG), holter RR (24-godzinna rejestracja ciśnienia tętniczego), USG doppler tętnic szyjnych, USG doppler naczyń kończyn dolnych, ECHO serca przezklatkowe, spirometria, spirometria z próbą rozkurczową, biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana do 2 procedur (u dorosłych), biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana (u dorosłych) co najmniej 3 procedur, tomografia komputerowa tętnic wieńcowych - przy wskazaniu do diagnostyki choroby niedokrwiennej serca.

Ponadto lekarz POZ może zlecić:

  • gastroskopię;

  • kolonoskopię;

  • TK płuc- w razie stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu radiologicznym klatki piersiowej i przy wskazaniach do pogłębienia diagnostyki;

  • oraz wystawić skierowania do szpitala, sanatorium, na rehabilitację i leczenie długoterminowe.

Czy lekarz POZ może wystawić skierowanie na rezonans?

Lekarz POZ nie może wystawić skierowania na rezonans magnetyczny (MRI).

Czy lekarz rodzinny może wystawić skierowanie na tomograf?

Lekarz rodzinny może wystawić skierowanie na tomografię komputerową tętnic wieńcowych (przy wskazaniu do diagnostyki choroby niedokrwiennej serca) oraz na tomografię komputerową płuc po stwierdzeniu nieprawidłowości w badaniu radiologicznym klatki piersiowej, przy wskazaniach do pogłębienia diagnostyki (nie jest możliwe wystawienie skierowania w przypadku podejrzenia choroby tylko na podstawie obrazu klinicznego pacjenta).

Czy lekarz rodzinny może wystawić skierowanie na RTG?

Lekarz pierwszego kontaktu może wystawić skierowania zakresu podstawowej opieki zdrowotnej na konkretny rodzaj zdjęcia radiologicznego, który obejmuje:

  • zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej;

  • zdjęcia kostne:

    • w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy – w projekcji AP i bocznej,

    • zdjęcie czaszki,

    • zdjęcie zatok,

    • zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.

Czy lekarz POZ może dać skierowanie na markery nowotworowe?

W ramach Podstawowej Opieki Zdrowotnej można wykonać badanie poziomu PSA - antygen swoisty dla stercza całkowity. Pozostałe markery, takie jak Ca 19-9, CEA czy AFP mogą zostać zlecone jedynie przez lekarza w poradni specjalistycznej.

Czy lekarz POZ może dać skierowanie na poziom witaminy D3?

Lekarz POZ nie może dać skierowania na bezpłatne badanie poziomu witaminy D3. Skierowanie można otrzymać m.in. w poradni endokrynologicznej lub zaburzeń metabolicznych.

Czy lekarz rodzinny może dać skierowanie na testy alergiczne?

Od 1 stycznia 2023 lekarz rodzinny może wystawić skierowanie na testy alergiczne - badanie poziomu IgE (immunoglobuliny E swoistej). Skierowanie może obejmować wyłącznie następujące alergeny:

  • wziewne: leszczyna, olcha, brzoza, trawy, żyto, bylica, roztocza kurzu domowego, pies, kot, altenaria;

  • pokarmowe: mleko, jaja, pszenica, soja, orzechy ziemne, orzechy laskowe, ryby, owoce morza- skorupiaki, marchew, jabłko.

Na pozostałe badania alergiczne, takie jak testy skórne i płatkowe, kieruje lekarz alergolog.

Czy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej POZ płaci za skierowanie do specjalisty?

Lekarz Podstawowej Opieki Zdrowotnej wystawia skierowanie do specjalisty, jeśli istnieją do tego wskazania medyczne. Ani pacjent, ani lekarz, nie ponosi kosztów, ponieważ odbywa się to w ramach NFZ.

Ile skierowań do specjalisty może wystawić lekarz podstawowej opieki zdrowotnej?

Skierowania do lekarzy specjalistów nie są limitowane. Lekarz pierwszego kontaktu wystawia je na podstawie wskazań medycznych oraz własnej wiedzy, po zbadaniu pacjenta.

Lekarz rodzinny i skierowania 2024 - pytania i odpowiedzi

Lekarz POZ nie może wystawić skierowania na TK jamy brzusznej.

Lekarz POZ może wystawić skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne w warunkach domowych oraz rehabilitację dzieci z zaburzeniami rozwojowymi.

Skierowanie na rehabilitację ogólnoustrojową w szpitalu może wystawić lekarz oddziałów urazowo-ortopedycznych, chirurgicznych, neurochirurgicznych, neurologicznych, reumatologicznych, chorób wewnętrznych, onkologicznych, ginekologicznych, urologicznych, pediatrycznych, kardiologicznych i geriatrycznych; a w przypadku zaostrzeń chorób przewlekłych przez lekarza poradni rehabilitacyjnej, urazowo-ortopedycznej, neurologicznej i reumatologicznej.

Od listopada 2023 roku kobiety w wieku 45–74 lata mogą skorzystać (co 2 lata) z bezpłatnej mammografii w ramach Narodowego Funduszy Zdrowia, na którą nie potrzeba skierowania.
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej nie może wystawić skierowania na USG piersi. Jeżeli chcemy wykonać takie badanie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, należy udać się do poradni specjalistycznej (najlepiej ginekologicznej lub onkologicznej).
Lekarz POZ może wystawić skierowanie wyłącznie na TK tętnic wieńcowych - przy wskazaniu do diagnostyki choroby niedokrwiennej serca oraz na tomografię komputerową płuc - w razie stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu radiologicznym klatki piersiowej i przy wskazaniach do pogłębienia diagnostyki.
Lekarz pierwszego kontaktu może wystawić skierowanie na USG doppler kończyn dolnych w ramach budżetu powierzonego opieki koordynowanej.

Lekarz rodzinny nie może wystawić skierowania na USG kolana.


Biopsje, na które lekarz POZ może wystawić skierowanie w ramach budżetu powierzonego opieki koordynowanej, to:

  • biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana do 2 procedur (u dorosłych);

  • biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana (u dorosłych) co najmniej 3 procedur.

Zlecenie na protezę zazwyczaj wystawia specjalistaLekarz POZ może wystawić zlecenie m.in. na protezę piersi, pełzak do raczkowania, wózek inwalidzki ręczny i rurkę tracheostomijną.
W przypadku takiego zlecenia obowiązuje zasada specjalizacji - zlecenie na perukę może wystawić m.in. lekarz onkolog. 

Bibliografia

  • https://pacjent.gov.pl/artykul/jakie-badania-moze-zlecic-lekarz-poz
  • https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/opieka-koordynowana-wchodzi-do-poz-co-to-oznacza-dla-pacjentow,8269.html
  • https://pacjent.gov.pl/mammografia-jak-skorzystac
  • https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/opieka-koordynowana-w-podstawowej-opiece-zdrowotnej
  • Inni czytali również
    Skierowanie online   jak otrzymać? Ile jest ważne?
    Skierowanie online - jak otrzymać? Ile jest ważne?

    Aby umówić się na badanie, czy wizytę do lekarza specjalisty niezbędne jest skierowanie. Wielu pacjentów decyduje się na prywatną wizytę w celu uniknięcia zbędnych kolejek. Z aplikacją Medunit otrzymanie skierowania jest proste. Wystarczy umówić się na wizytę u lekarza stacjonarnie bądź na teleporadę, aby otrzymać e-skierowanie na potrzebne świadczenie bez dodatkowych kosztów.

    Artykuł
    12.08.2024
    Jak wybrać przychodnię POZ w Gdańsku?
    Jak wybrać przychodnię POZ w Gdańsku?

    Przychodnia Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) pełni kluczową rolę w zapewnieniu kompleksowej opieki zdrowotnej. Wybór odpowiedniej placówki w Gdańsku to decyzja, która może znacząco wpłynąć na nasze zdrowie i komfort życia. W poniższym tekście rozszerzymy analizę kryteriów wyboru przychodni, zwracając szczególną uwagę na istotne aspekty, które warto uwzględnić. 

    Artykuł
    29.04.2024
    Czy darmowa recepta online obejmuje wszystkie leki?
    Czy darmowa recepta online obejmuje wszystkie leki?

    Recepta online to dokument elektroniczny, który może wystawić lekarz w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), lekarz specjalista, stomatolog czy pielęgniarka. E-recepta może być zrealizowana w każdej aptece na terenie Polski. Zgodnie z przepisami, darmowa recepta online obejmuje wszystkie leki refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

    Artykuł
    17.06.2024
    Aplikacja Medunit: Rewolucja w opiece zdrowotnej dzięki innowacyjnej aplikacji
    Aplikacja Medunit: Rewolucja w opiece zdrowotnej dzięki innowacyjnej aplikacji

    Aplikacja Medunit nie tylko ułatwia dostęp do usług medycznych, ale także zapewnia wygodę, bezpieczeństwo danych i logowanie do e-recepty. Po zalogowaniu do konta e-pacjenta przychodni masz również możliwość umówienia konsultacji lekarskiej i uzyskania skierowania do specjalisty.

    Artykuł
    04.07.2024
    eKonsultacja z eReceptą za darmo na NFZ w aplikacji Medunit
    Pobierz aplikację Pobierz aplikację