Antybiotyk na zatoki - jakie są? Jak działają? Kiedy stosować?

Czym jest zapalenie zatok przynosowych?

Zapalenie zatok przynosowych jest infekcją górnych dróg oddechowych, która obejmuje zatoki przynosowe. Są to pokryte od wewnątrz błoną śluzową przestrzenie w czaszce wypełnione powietrzem. Połączone są z jamą nosową, przez co często mogą ulegać procesowi zapalnemu, który rozpoczął się w jamie nosowej (nieżyt nosa).

W zależności od czynników wywołujących zapalenie zatok wyróżniamy podział na wirusowe zapalenie zatok przynosowych, bakteryjne zapalenie zatok przynosowych oraz alergiczne zapalenie zatok. Natomiast zależnie od czasu trwania możemy podzielić zapalenie zatok na ostre (trwa krócej niż 3 miesiące) i przewlekłe (trwa powyżej 3 miesięcy).

Najczęstsze objawy zapalenia zatok to: zatkany nos, uczucie rozpierania twarzy (silny ból zatok), upośledzenie węchu, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, ból gardła, nieprzyjemny zapach z ust czy gorączka.

Wirusowe zapalenie zatok zwykle jest samoograniczające i nie wymaga stosowania leczenia przyczynowego. Wystarczają leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, odpoczynek oraz ewentualnie płukanie jamy nosowej. Jednak w przypadku bakteryjnego zapalenia zatok niezbędne jest włączenie antybiotyków. Zapalenie zatok może mieć także podłoże alergiczne, czyli spowodowane nadwrażliwością naszego układu odpornościowego na niektóre czynniki środowiskowe (alergeny).

Zobacz także: Jak pozbyć się kataru? Najlepsze sposoby na ulgę w nieżycie nosa

Jakie leki stosujemy w leczeniu zapalenia zatok?

Leczenie objawowe

W przypadku ostrego zapalenia zatok leczenie objawowe jest najczęściej w zupełności wystarczające. Sprawdzonym sposobem jest płukanie zatok roztworem soli fizjologicznej (0,9% NaCl) lub innymi roztworami służącymi do irygacji zatok i nosa. W celu złagodzenia dolegliwości można także sięgnąć po leki przeciwbólowe czy niesteroidowe leki przeciwzapalne np. ibuprofen (Ibuprom Zatoki, Infex Zatoki) czy paracetamol (Teraflu zatoki).

Pamiętajmy, że w przypadku nasilenia objawów konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Leczenie przyczynowe

Leczenie ukierunkowane na przyczynę zapalenia zatok stosowane jest w infekcji bakteryjnej (wymagane jest wdrożenie antybiotykoterapii) oraz alergicznym zapaleniu zatok (leki przeciwalergiczne). Wyeliminowanie przyczyny zapalenia zatok jest szczególnie ważne w przypadku zapalenia zatok wywołanego przez bakterie, ponieważ nieleczone może nieść za sobą poważne powikłania (np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zakrzepica zatoki jamistej czy ropień oczodołu).

W przypadku przewlekłego zapalenia zatok przynosowych pacjent powinien udać się do laryngologa celem dalszej diagnostyki nawracający zapaleń zatok (rynoskopia, tomografia komputerowa zatok).

Zobacz także: Leki na grypę na receptę – jakie są? Co warto wiedzieć przed ich zastosowaniem?

Kiedy należy zastosować antybiotyk na zatoki?

Zastosowanie antybiotyku możliwe jest wyłącznie po konsultacji z lekarzem, gdyż są to preparaty dostępne wyłącznie na receptę. Objawami wskazującymi na powstałe nadkażenie bakteryjne i konieczność włączenia antybiotyku to:

• wysoka gorączka (powyżej 39 stopni);

• bardzo duże nasilenie bólu w okolicach zatok;

• brak ustąpienia objawów po 7-10 dniach;

• pogorszenie stanu po 5 dniach trwania choroby.

Należy podkreślić, że większość antybiotyków na bakteryjne zapalenie zatok występuje w postaci tabletek lub proszków do sporządzania zawiesiny doustnej.

Zobacz także: Recepta online bez konsultacji stacjonarnej - jak uzyskać?

Jakie mamy antybiotyki na zatoki?

Amoksycylina

Antybiotyk z wyboru w leczeniu bakteryjnego zapalenia zatok, należący do grupy penicylin. Amoksycylina stosowana jest w dawce 1,5-2 g co 12 godzin przez 10 dni. Najbardziej znane preparaty na rynku to Duomox, Amotaks czy Ospamox.

Amoksycylina z kwasem klawulanowym

Jeżeli po 48-72 godzinach stosowania amoksycyliny w ostrym zapaleniu zatok nie ma poprawy stanu pacjenta bądź w przypadku nawrotu dolegliwości w przebiegu przewlekłego zapalenia zatok, stosowany jest preparat zawierający amoksycylinę z kwasem klawulanowym (popularny preparat to Augmentin). Zalecana dawka to 1 g dwa razy na dobę lub 625 mg trzy razy na dobę przez 10 dni.

Klarytromycyna

Antybiotyk należący do grupy makrolidów. Stosowany na zapalenie zatok w przypadku uczulenia pacjenta na penicyliny. Stosowana dawka to 250-500 mg dwa razy na dobę przez 10 dni. W aptekach dostępny pod takimi nazwami jak Klabax czy Klacid.

Moksyfloksacyna i Lewofloksacyna

Są to antybiotyki z grupy fluorochinolonów i stosowane są jako dalszy rzut leczenia bakteryjnego zapalenia zatok. Dawki, w jakich są wspomniane leki przyjmowane to 400 mg raz na dobę przez 5-10 dni (moksyfloksacyna) lub 500 mg raz na dobę przez 5-10 dni (lewofloksacyna). W aptekach znajdziemy je pod nazwami Moloxin w przypadku moksyfloksacyny oraz Levalox czy Levoxa w przypadku lewofloksacyny.

Czy jest dostępny antybiotyk na zatoki bez recepty?

Nie ma możliwości zakupu antybiotyku bez recepty, ponieważ wdrożenie antybiotykoterapii wymaga właściwej diagnozy, dopasowania leczenia oraz stosowania się do zaleceń lekarza.

Niewłaściwe stosowanie antybiotyków (np. stosowanie antybiotyku krócej niż zalecił lekarz) prowadzi do rozwoju lekooporności bakterii, przez co stają się one coraz mniej wrażliwe na działanie leków. Ponadto antybiotyki nie działają na wirusy, a to właśnie infekcje na podłożu wirusowym stanowią najczęstszą przyczynę ostrego zapalenia zatok.

Należy także zwrócić uwagę na działania niepożądane antybiotyków, jakim jest np. zaburzenie równowagi flory bakteryjnej w jelitach. To także jedna z przyczyn, dlaczego przepisywane są one na receptę.

Antybiotyk na zatoki 3-dniowy - jak się nazywa? Jak działa?

W zależności od rodzaju antybiotyku leczenie zatok antybiotykiem trwa od 5 do 10 dni. Jednak na rynku dostępny jest jeden antybiotyk, w którego przypadku terapia trwa zaledwie 3 dni.

Tym antybiotykiem jest azytromycyna (AzitroLEK 500, Azithromycyn Aurovitas), podawana w leczeniu infekcji zarówno górnych, jak i dolnych dróg oddechowych. Stosowana dawka to 500 mg raz na dobę przez trzy dni.

Jaki jest sprawdzony antybiotyk na zatoki?

Najczęściej stosowanym antybiotykiem w leczeniu bakteryjnego zapalenia zatok jest amoksycylina. Należy ona do grupy penicylin i zwykle przepisywana jest na okres 10 dni do stosowania dwa razy dziennie. W przypadku uczulenia pacjenta na penicyliny lekarz przepisuje antybiotyk z grupy makrolidów (azytromycyna, klarytromycyna) czy fluorochinolonów.

Czy istnieje naturalny antybiotyk na zatoki?

Wiele osób z ma obawy przed skutkami ubocznymi stosowania antybiotyków i poszukuje preparatów pochodzenia roślinnego. Nie od dziś wiadomo, że roślinami bogatymi w substancje bakteriobójcze są czosnek, miód, cytryna czy imbir. Bez wątpienia mogą być one pomocne w leczeniu zapalenia zatok.

Ponadto istnieje wiele innych substancji pochodzenia naturalnego, przydatnych na zapalenie zatok:

• Olejek eukaliptusowy — działa przeciwbakteryjnie oraz przeciwzapalnie. Inhalacja z jego użyciem pomaga w udrożnieniu nosa i zmniejszeniu dolegliwości;

• Kurkumina — będąca głównym składnikiem popularnej przyprawy, jaką jest kurkuma. Także działająca przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie;

• Olejek oregano — zawierający karwakrol i tymol, które mają właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze;

• Preparat ziołowy Sinupret — zawiera korzeń goryczki, kwiat pierwiosnka z kielichem, ziele szczawiu, kwiat bzu czarnego oraz ziele werbeny. Działa on sekretolitycznie, czyli rozrzedza gęstą wydzielinę i śluz zalegający w zatokach, dzięki czemu zmniejsza się obrzęk i dolegliwości bólowe zatok.

Pamiętajmy jednak, że w przypadku przedłużających się dolegliwości zatok lub jeśli leczenie objawowe nie przyniosło poprawy, konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Zobacz także: Konsultacja online na NFZ

Czy przewlekłe zapalenie zatok wymaga antybiotyku?

Przewlekłe zapalenie zatok jak sama nazwa wskazuje, jest stanem przewlekłym (trwającym ponad 3 miesiące). Osoby predysponowane to głównie alergicy, zwłaszcza uczuleni na kurz i roztocza. To także ludzie pracujący w warunkach częstych zmian temperatur i w zapyleniu. Odrębną grupę z kolei stanowią pacjenci z anatomicznymi predyspozycjami wynikającymi z drobnych anomalii budowy jam nosa i zatok np. krzywej przegrody nosowej czy obecności polipów w jamie nosowej.

W leczeniu przewlekłego zapalenia zatok stosowane są głównie glikokortykosteroidy donosowe np. budezonid, flutykazon. Warto zaznaczyć, że w przypadku podejrzenia nieprawidłowości anatomicznych czy wystąpienia powikłań mimo leczenia, konieczna jest konsultacja laryngologiczna.

Antybiotyk na alergiczne zapalenie zatok - czy konieczny?

Leczenie zapalenia zatok, które ma podłoże alergiczne wyklucza stosowanie antybiotyków, ponieważ przyczyny nie są związane z bakteriami. Alergiczny nieżyt nosa i zatok przynosowych wynika z nadmiernej reakcji naszego układu odpornościowego na różne czynniki środowiskowe np. roztocze kurzu domowego, pyłki roślin, wydzieliny i sierść zwierząt czy grzyby pleśniowe.

W leczeniu alergii kluczową rolę odgrywają glikokortykosteroidy donosowe, a także leki przeciwhistaminowe. Sterydy donosowe są najskuteczniejszymi lekami w alergicznym nieżycie nosa i zatok przynosowych. Łagodzą wszystkie objawy alergii (w tym nadmierne łzawienie z oczu).

Leki przeciwhistaminowe są najbardziej skuteczne, jeśli zostaną podane przed narażeniem na alergen. Łagodzą większość objawów alergii (wodnista wydzielina, świąd, kichanie, nadmierne łzawienie).

Czy dostępny jest antybiotyk w sprayu na zatoki?

Aktualnie nie jest dostępny żaden antybiotyk na zatoki w postaci sprayu do nosa. Jednak taką postać ma wiele innych preparatów, stosowanych w celu łagodzenia objawów zapalenia zatok przynosowych.

Przykładem mogą być roztwory soli fizjologicznej (0,9% NaCl), które w aptekach znajdziemy pod wieloma nazwami. Służą one do płukania jamy nosowej i zatok w celu łagodzenia objawów.

Ponadto w leczeniu objawowym stosowane są także preparaty w postaci sprayu czy kropli do nosa zmniejszające obrzęk błony śluzowej nosa. Zawierają one najczęściej oskymetazolinę (Nasivin soft) lub ksylometazolinę (Xylorin) obkurczające naczynia krwionośne w błonie śluzowej nosa, co prowadzi do zmniejszenia obrzęku. Nie należy jednak ich stosować dłużej niż tydzień z uwagi na zwiększone ryzyko działań niepożądanych np. niedokrwienie śluzówki nosa.

Bibliografia