Objawy grypy i zakażenie wirusem grypy
Objawy grypy
Charakterystyczne dla grypy jest nagły początek choroby. Czas od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów wynosi średnio 2 dni. Osoba zakażona zaraża 1 dzień przed pojawieniem się objawów i 5-10 dni po ich wystąpieniu.
Objawy grypy pojawiają się nagle. Początkowo symptomy to:
gorączka,
ból głowy,
zawroty głowy,
bóle mięśni i stawów,
osłabienie,
uczucie chłodu,
dreszcze.
Typowe objawy grypy obejmują tzw. objawy ogólnoustrojowe, które po około 3 dniach stają się mniej nasilone. Następnie zaczynają dominować dolegliwości ze strony układu oddechowego, tj. ból gardła, katar oraz suchy i męczący kaszel.
Rzadziej może dojść do wystąpienia objawów zapalenia krtani czy ucha środkowego, a także dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (wymiotów czy łagodnej biegunki). Osoby starsze doświadczają głównie osłabienia oraz zaburzeń świadomości.
Zakażenie wirusem grypy
Do zakażenia dochodzi na drodze powietrzno-kropelkowej. Stąd głównymi czynnikami ryzyka są: długie przebywanie w bliskiej odległości z zakażoną osobą, kontakt bezpośredni z chorym na grypę lub skażonymi przedmiotami, a także niewłaściwa higiena rąk czy przebywanie w dużych skupiskach (zamknięte pomieszczenia) w sezonie grypowym (październik-kwiecień).
Powikłania grypy
W większości przypadków grypa ustępuje samoistnie po 3-7 dniach (choć kaszel i uczucie rozbicia mogą trwać nawet 2 tygodnie lub dłużej) i nie wymaga leczenia przyczynowego (przeciwwirusowego). Jednak w pewnych grupach pacjentów, tj. osoby starsze, kobiety w ciąży, małe dzieci czy osoby z obniżoną odpornością, może przyczynić się do rozwoju groźnych dla zdrowia powikłań. Należą do nich m.in. zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie ucha środkowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc, a także niewydolność wielonarządowa.
Zobacz także: Grypa - rodzaje, objawy, przyczyny, leczenie
Leki przeciwwirusowe na grypę na receptę
Ebifumin
Preparat dostępny w aptekach na receptę jako kapsułki twarde w 3 dostępnych dawkach leku: 30 mg, 45 mg oraz 75 mg. Każde opakowanie zawiera 10 kapsułek. Ceny wynoszą odpowiednio ok. 35 zł (opakowanie z dawką 30 mg), ok. 50 zł (opakowanie z dawką 45 mg) oraz ok. 56 zł (opakowanie z dawką 75 mg).
Tamiflu
Tamiflu także znajdziemy w aptekach jako kapsułki twarde i również w 3 dawkach substancji czynnej (30 mg, 45 mg oraz 75 mg). Opakowanie 10 kapsułek w zależności od dawki oseltamiwiru kosztuje w przybliżeniu: 47 zł (30 mg), 75 zł (45 mg), 83 zł (75 mg).
Tamivil
Ten preparat jako jedyny ma postać tabletek, a w aptekach można zakupić wyłącznie jedną wersję opakowania - mianowicie 10 tabletek 75 mg za ok. 58 zł.
Segosana
Segosana, tak jak Tamiflu czy Ebifumin, ma formę kapsułek twardych i 3 rodzaje opakowań (30 mg, 45 mg, 75 mg). 10 kapsułek tego leku kosztuje szacunkowo: 40 zł (30 mg), 49 zł (45 mg) i 52 zł (75 mg).
Zobacz także: Antybiotyk na zatoki - jakie są? Jak działają? Kiedy stosować?
Kto może przyjmować leki przeciwwirusowe na grypę?
Leki przeciwwirusowe na grypę (oseltamiwir) powinny otrzymać jak najszybciej osoby przebywające w szpitalu z podejrzeniem grypy lub potwierdzonym zakażeniem, a także takie, u których grypa ma ciężki, powikłany bądź postępujący przebieg.
W przypadku podejrzenia grypy lub jej stwierdzenia u osób z grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia powikłań oraz pensjonariuszy domów opieki, leczenie grypy należy rozpocząć jak najszybciej od wystąpienia pierwszych objawów, lecz nie później niż po 48h.
Oseltamiwir, czyli jedyny w Polsce doustny lek przeciwko wirusowi grypy może być stosowany już u dzieci powyżej 1 roku życia. Producent zaznacza także możliwość stosowania leku u niemowląt, jednak tylko i wyłącznie w przypadku pandemii grypy.
Dawkowanie i stosowanie leków przeciwwirusowych
Leczenie grypy
W celu leczenia grypy preparaty zawierające oseltamiwir należy stosować przez okres 5 dni.
U osób dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia zalecana dawka to 75 mg dwa razy na dobę.
W przypadku dzieci poniżej 12. roku życia dawka przeliczana jest na kg masy ciała:
Masa ciała powyżej 40 kg - 75 mg raz na dobę;
Masa ciała między 23-40 kg - 60 mg dwa razy na dobę;
Masa ciała między 15-23 kg - 45 mg dwa razy na dobę;
Masa ciała poniżej 15 kg - 30 mg raz na dobę.
W sytuacji wystąpienia pandemii grypy lek może być podawany niemowlętom, a dawka zależy od miesiąca życia (m.ż.):
3-12 m.ż. - 3 mg/kg masy ciała dwa razy na dobę;
1-3 m.ż. - 2,5 mg/kg masy ciała raz na dobę;
poniżej 1 m.ż. - 2 mg/kg masy ciała na dobę.
Zapobieganie grypie po bliskim kontakcie z zakażoną osobą
W celu zapobiegania grypie po kontakcie z osobami zarażonymi, dawki preparatów z oseltamiwirem są identyczne jak te stosowane jako leczenie grypy, jednak czas przyjmowania leku jest wydłużony z 5 do 10 dni.
Działania niepożądane leków przeciwwirusowych
Leki przeciwwirusowe, takie jak oseltamiwir, mogą jak każde inne substancje lecznicze wywoływać określone działania niepożądane.
Do najczęściej opisywanych działań niepożądanych preparatów z oseltamiwirem zaliczamy:
nudności,
wymioty,
bóle brzucha,
zapalenie oskrzeli,
kaszel,
zmęczenie,
ból głowy,
bezsenność.
Podczas obserwacji po wprowadzeniu leku na rynek apteczny pojawiały się też znacznie rzadziej występujące skutki uboczne stosowania leku: reakcje alergiczne (w tym reakcje anafilaktyczne), ciężkie reakcje skórne (toksyczna martwica naskórka, zapalenie skóry, zespół Stevensa-Johnsona), swędząca wysypka, zaburzenia wątroby (w tym zaburzenia czynnościowe wątroby i piorunujące zapalenie wątroby), obrzęk naczynioruchowy, zapalenie spojówek, rozstrój żołądka, zaburzenia snu, niskie ciśnienie krwi, krwawienie z jelita grubego.
Interakcje leków przeciwwirusowych z innymi lekami
Probenecyd, który jest lekiem stosowanym w leczeniu dny moczanowej zwiększa poziom oseltamiwiru we krwi. Jednakże w przypadku pacjentów z prawidłową czynnością nerek nie jest konieczna modyfikacja dawki.
Konieczne jest zachowanie ostrożności w przypadku jednoczesnego stosowania oseltamiwiru z takimi lekami jak chlorpropamid, fenylbutazon czy metotreksat.
Oseltamiwir nie wykazuje interakcji z amoksycyliną (popularny antybiotyk), kwasem acetylosalicylowym (Polopiryna, Polocard), cymetydyną czy lekami zobojętniającymi kwas żołądkowy.
Osoby zdrowe, z prawidłowo działającym układem odpornościowym zazwyczaj nie wymagają specyficznego leczenia grypy. W tej sytuacji w pełni wystarczające jest leczenie objawowe, które obejmuje:
zadbanie o prawidłowe nawodnienie (szczególnie istotne podczas gorączki, a także pozwalające nawilżyć drogi oddechowe);
stosowanie leków łagodzących objawy, do których należą niesteroidowe leki przeciwzapalne (tj. ibuprofen, naproksen), leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (tj. paracetamol, metamizol);
odpoczynek i pozostanie w domu, najlepiej do 24h od momentu ustąpienia gorączki w celu minimalizacji wystąpienia powikłań oraz zmniejszenia ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa.
Leczenie przyczynowe, czyli skierowane konkretnie przeciwko wirusom grypy dotyczy przede wszystkim osób z wysokich ryzykiem powikłań, osobom z pogarszającym się stanem lub brakiem poprawy w ciągu 72h. W Polsce dostępne są preparaty doustne zawierające substancję czynną oseltamiwir (Ebifumin, Tamiflu, Tamivil, Segosana), wybiórczy inhibitor neuroaminidazy wirusa grypy. Hamuje on aktywność oraz namnażanie wirusa grypy, skracając przez to czas trwania choroby.
Należy podkreślić, że leki przeciwwirusowe nie podlegają refundacji przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) i dostępne są wyłącznie za odpłatnością 100%.
Przychodnia Medunit działa online i stacjonarnie, a to oznacza, że ubezpieczeni pacjenci mogą korzystać z jej usług bezpłatnie.
Zobacz także: Jak pozbyć się kataru? Najlepsze sposoby na ulgę w nieżycie nosa
Leczenie objawowe grypy
Leczenie, a tak naprawdę łagodzenie objawów grypy zakłada w sobie przede wszystkim odpoczynek w łóżku (co najmniej kilkudniowy) oraz spożywanie dużej ilości płynów, aby zminimalizować ryzyko odwodnienia. Dlatego konieczne może okazać się zwolnienie lekarskie (popularne L4).
Wysoka gorączka, ból głowy czy bóle kostno-stawowe mogą być złagodzone dzięki popularnym i dostępnym bez recepty lekom przeciwgorączkowym i przeciwbólowym (Apap, Ibuprom). Stosowanie preparatów zawierających kwas acetylosalicylowy (Aspirin C, Polopiryna Complex) jest przeciwwskazane u dzieci w wieku poniżej 12 lat.
Na męczący kaszel można zastosować leki przeciwkaszlowe, a na objawy nieżytu nosa leki obkurczające śluzówkę nosa (Otrivin, Xylogel) czy roztwory hipertoniczne do płukania jamy nosowej.
Zobacz także: Zwolnienie lekarskie (L4) online - jak je otrzymać?
Bibliografia
Interna Szczeklika Mały Podręcznik 2022/23, wydanie XIV, ISBN 978-83-7430-670-6
Rekomendacje postępowania w grypie u dzieci – KOMPAS GRYPA 23/24. Aktualizacja na sezon 2023/2024 Adam Jerzy Sybilski, Agnieszka Mastalerz-Migas, Teresa Jackowska, Jarosław Woroń, Ernest Kuchar, Zbigniew Doniec https://pimr.pl/index.php/wydawnictwa/2023-vol-19-no-4/rekomendacje-postepowania-w-grypie-u-dzieci-kompas-grypa-23-24-aktualizacja-na-sezon-2023-2024#overlay
https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2007/2007032821968/anx_21968_pl.pdf