Jak pozbyć się kataru? Najlepsze sposoby na ulgę w nieżycie nosa

Opublikowano 20.01.2025

Autor Redakcja MEDUNIT

Jak pozbyć się kataru? Najlepsze sposoby na ulgę w nieżycie nosa

Zatkany nos, cieknąca wydzielina i ciągłe kichanie – katar to jedna z najbardziej uciążliwych dolegliwości, która może znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie. Choć całkowite pozbycie się kataru wymaga czasu, istnieją szybkie i skuteczne metody, które pozwalają złagodzić objawy i poczuć ulgę. Dowiedz się, jak w prosty sposób poprawić swój komfort – od domowych sposobów, takich jak inhalacje i gorące napary, po skuteczne preparaty farmakologiczne.

Czy katar to choroba?

Katar sam w sobie nie jest chorobą, a objawem, który może się pojawiać w przebiegu licznych schorzeń. W terminologii medycznej często jest określany jako nieżyt nosa.

Nieżyty nosa są grupą chorób zapalnych błony śluzowej nosa, które mogą się pojawić poprzez działanie różnych czynników takich jak: wirusy, bakterie, alergeny, grzyby, substancje drażniące odpowiedzialne za pojawianie się objawów w trakcie wykonywania pracy zawodowej, leki, hormony, a także zaburzenia w przebiegu niektórych chorób układowych.

Najczęstszym powodem występowanie wodnistego kataru u dorosłych i dzieci jest wirusowe zapalenie błony śluzowej, które w głównej mierze dotyka nas w okresie jesienno-zimowym, gdy nasza odporność spada i jesteśmy bardziej podatni na infekcje.

Zobacz także: Krztusiec – objawy, diagnoza, leczenie. Co pomaga na krztusiec?

Skąd się bierze katar?

Katar to stan zapalny błony śluzowej nosa, który powstaje w wyniku reakcji błony śluzowej nosa na różne czynniki, które prowadzą do stanu zapalnego lub podrażnienia. Gruczoły śluzowe stale produkują śluz, aby utrzymać wnętrze nosa wilgotne oraz aby zapobiegać wnikaniu drobnoustrojów czy czynników drażniących.

W przypadku powstawania kataru alergicznego dochodzi do kontaktu z alergenami (np. pyłki, kurz, sierść zwierząt), które stymulują układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał, a następnie do uwalniania histaminy. Histamina prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, obrzęku śluzówki nosa i produkcji wodnistej wydzieliny.

Ile trwa katar?

Czas trwania kataru może się różnić w zależności od wieku, indywidualnych predyspozycji oraz przyczyny dolegliwości. Najczęściej jego objawy ustępują po 5-7 dniach (u młodszych dzieci katar rzadko ustępuje po tygodniu). W przypadku kataru przewlekłego, z dolegliwościami możemy się zmagać dłużej niż 14 dni.

Jak rozpoznać koniec kataru?

Zakończenie kataru można rozpoznać po ustąpieniu objawów, takich jak wodnista lub gęsta wydzielina, kichanie oraz swędzenie nosa. Poprawia się drożność, dzięki czemu możliwe jest swobodne i prawidłowe oddychanie przez nos.

Czy katar jest zaraźliwy?

W zależności od przyczyny, w niektórych sytuacjach katar może być zaraźliwy. Zarówno katar o podłożu wirusowym, jak i bakteryjnym może mieć właściwości zakaźne, zwłaszcza przez pierwsze dni infekcji.

Aby uniknąć zarażenia się, warto ograniczyć kontakt z osobami chorymi, myć dokładnie ręce, nosić maseczkę ochronną oraz zadbać o swoją odporność.

Alergiczny nieżyt nosa nie jest zaraźliwy ponieważ powstaje na skutek reakcji odpornościowej na antygeny takie jak np. pyłki, kurz, sierść zwierząt. Katar sienny można rozpoznać jako cieknący katar o wodnistej wydzielinie.

Rodzaje kataru

Do najczęstszych form kataru zalicza się:

  • katar wirusowy - spowodowany infekcjami wirusowymi, takimi jak grypa;

  • katar alergiczny - wywołuje go reakcja na alergeny, takie jak pyłki, roztocza, sierść zwierząt czy pleśń;

  • katar bakteryjny - spowodowany infekcją bakteryjną, kiedy bakterie zalegają w błonie śluzowej;

  • katar zatokowy - stan zapalny błon śluzowych w zatokach przynosowych.

Do rzadziej występujących przyczyn kataru zalicza się choroby układowe, które mogą objawiać się wyraźnym nieżytem nosa oraz katar spowodowany lekami/środkami donosowymi lub ogólnoustrojowymi.

Zobacz także: Grypa - rodzaje, objawy, przyczyny, leczenie

Objawy kataru

Schorzenie to charakteryzuje się występowaniem przynajmniej jednego z poniższych objawów:

  • wyciek wydzieliny z nosa;

  • kichanie;

  • uczucie blokady (niedrożności nosa);

  • świąd nosa.

Dodatkowo możemy zaobserwować występowanie u siebie innych współwystępujących objawów takich jak: ból głowy, ból gardła, ból mięśni, zmęczenie, zaburzenie czynności trąbki Eustachiusza – ból ucha przy zmianie ciśnienia (np. latanie), upośledzenie słuchu, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła.

Przyczyny kataru

Przyczyn kataru może być wiele, jednak do najczęstszych z nich zalicza się:

  • alergie;

  • infekcje bakteryjne;

  • infekcje wirusowe;

  • zapalenie zatok przynosowych;

  • narażenie na zimne temperatury;

  • stosowanie niektórych leków, odstawienie opioidów.

Jak szybko pozbyć się kataru? Co najlepsze na katar?

Choć całkowite pozbycie się nieżytu nosa wymaga kliku dni, istnieją metody na złagodzenie objawów kataru i przyspieszenie powrotu do zdrowia.

Gdy męczą nas symptomy infekcji, warto zadbać o odpowiednią ilość odpoczynku oraz snu. Przed spaniem warto wziąć gorący prysznic i nawilżyć powietrze w pokoju. Pamiętanie o odpowiednim nawodnieniu również korzystnie wpłynie na rozrzedzenie wydzieliny zalegającej w nosie. Dobrym rozwiązaniem może być stosowanie sprayów do nosa zawierających sól fizjologiczną.

Preparaty ziołowe zawierające ziele werbeny, kwiat bzu czarnego, imbir, goździk czy kardamon, ze względu na swoje właściwości sekretolityczne, będą rozrzedzać zalegającą w przewodach nosowych wydzielinę. Dodatkowo picie ciepłych naparów z kwiatu czarnego bzu, herbaty malinowej z dodatkiem miodu czy spożycie czosnku będzie wspierać układ odpornościowy.

Jak pozbyć się kataru w jedną noc? Jak wyleczyć katar w jeden dzień?

Całkowite wyleczenie się z kataru w jedną noc może stanowić spore wyzwanie, zwłaszcza gdy dolegliwość występuje na podłożu infekcyjnym. Dostępne są działania, które mogą złagodzić objawy i umożliwić lepsze funkcjonowanie po jednej nocy.

Najważniejszym sposobem na szybkie pozbycie się kataru jest pozbycie się wydzieliny z nosa. Gdy podejrzewamy występowanie dolegliwości na podłożu alergicznym, skutecznym i szybkim sposobem będzie zastosowanie leków przeciwhistaminowych. np. Allegra, Allertec Fexo, Claritine Allergy, Loratan Pro.

Szybkim sposobem na pozbycie się kataru na podłożu infekcyjnym będzie płukanie nosa roztworami NaCl np. roztwory wody morskiej izotoniczne i hipertoniczne (2,5–3%, preparaty soli morskiej) lub zastosowanie inhalacji z dodatkiem kropli olejku eterycznego.

Przed spaniem warto wziąć ciepły prysznic lub zastosować ciepły okład w okolicach twarzy. Używanie nawilżacza powietrza w trakcie snu może również wspomóc walkę z zatkanym nosem.

Co jest dobre na katar? Domowe sposoby na katar

W większości przypadków katar ustępuje samoistnie i nie wymaga włączenia leczenia. Dostępne domowe sposoby na katar mogą poprawić nam codzienne funkcjonowanie. Kluczowe jest usuwanie wydzieliny - poprzez wydmuchiwanie lub odsysanie. W przypadku gęstego kataru można zastosować roztwór NaCl, który go rozrzedzi i ułatwi usuwanie.

W trakcie występowania kataru warto pamiętać o odpowiednim nawadnianiu się. Picie dużej ilości płynów ułatwi rozrzedzenie odkładającego się śluzu. Rozgrzewanie zatok poprzez stosowanie ciepłych okładów nałożonych na czoło i okolice nosa mogą pomóc złagodzić ból oraz zmniejszyć obrzęk przy zatkanym zatokach.

W swojej diecie oraz codziennej suplementacji warto zadbać o witaminę C, której działanie skraca czas trwania infekcji oraz zmniejsza intensywność objawów przeziębienia, w tym kataru.

Z czego inhalacja na katar?

Inhalacje na katar można wykonać za pomocą czystej soli fizjologicznej (NaCl 0,9%), która nawilży śluzówkę nosa, złagodzi podrażnienia i pomoże rozrzedzić wydzielinę. Można również zastosować płyn do inhalacji bez recepty z dodatkami roślinnymi w postaci olejków eterycznych (np. olejek eukaliptusowy).

Dostępnych jest wiele preparatów w postaci kropli nawilżających zawierających kwas hialuronowy, które będą łagodzić powstałe podrażnienia.

Jeśli nie posiadamy specjalnego nebulizatora do inhalacji, możemy przeprowadzić tzw. inhalację domową, do której posłuży nam miska z wrząca wodą, ręcznik, preparat ziołowy czy olejek eteryczny.

Leki na katar bez recepty

Na rynku dostępnym jest wiele preparatów, które możemy otrzymać w aptece bez recepty:

  • leki obkurczające śluzówkę nosa - zmniejszają obrzęk błon śluzowych, co pomaga udrożnić nos i zatoki np. Otrivin, Xylogel 0,1%, Sudafed XyloSpray, Acatar Control, Nasivin Classic.

  • leki przeciwalergiczne (leki antyhistaminowe)- są pomocne w walce w przypadku alergii, dzięki łagodzeniu kichania, świądu czy nadmiernego wydzielania wydzieliny np. np. Allegra, Allertec Fexo, Claritine Allergy, Loratan Pro.

  • leki mukolityczne (rozrzedzające śluz) - rozrzedzają gęstą wydzielinę z nosa, ułatwiając jej wydalenie z dróg oddechowych np. Erdomed Muko.

  • preparaty donosowe na bazie soli fizjologicznej lub wody morskiej - nawilżają błonę śluzową nosa, pomagając oczyścić ją z zalegającego śluzu np. Ringosol, Symphar, Apteo Woda Morska.

Jak uniknąć kataru?

Uniknięcie kataru, zwłaszcza tego, który jest na podłożu infekcyjnym, polega na odpowiednim przestrzeganiu higieny i dbaniu o odporność. Do skutecznych metod zalicza się:

  • wzmocnienie odporności;

  • zachowanie higieny osobistej - mycie rąk, unikanie dotykania twarzy,

  • unikanie spotkań z chorymi osobami;

  • stosowanie maseczek ochronnych;

  • używanie środków do dezynfekcji przedmiotów;

  • szczepienia i suplementacja;

  • wietrzenie pomieszczeń;

  • utrzymywanie odpowiedniej wilgotności powietrza;

  • unikanie narażania się na dym papierosowy.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Katar to bardzo powszechna dolegliwość, która w większości przypadków nie wymaga wizyty u lekarza. Warto skonsultować się z lekarzem m.in.:

  • gdy objawy kataru są ciężkie lub utrzymują się dłużej niż trzy tygodnie;

  • gdy występuje gorączka lub ból głowy;

  • gdy występuje trudność w oddychaniu lub ból w klatce piersiowej;

  • gdy występuje niewyraźne widzenie;

  • gdy występuje wydzielina z nosa poprzedzona razem głowy;

  • gdy występuje ból ucha lub ból gardła.

W Medunit ubezpieczeni pacjenci mogą skorzystać z usług przychodni w ramach NFZ.

Zobacz także: Recepta online bez konsultacji stacjonarnej - jak uzyskać?

FAQ Katar

W przypadku występowania uciążliwego kataru zaleca się regularną toaletę nosa oraz stosowanie kropli do nosa z ksylometazoliną (maksymalnie przez 5 dni). Pomocne jest również stosowanie inhalacji solą fizjologiczną z dodatkiem olejków eterycznych.

Warto pamiętać, że w przypadku kataru w przebiegu infekcji wirusowej nie powinno się stosować się antybiotyków. Wdrożenie antybiotyku powinno występować tylko w sytuacji, gdy doszło do infekcji na podłożu bakteryjnym.

W leczeniu kataru pomocne mogą być: ciepłe kompresy, inhalacje solą fizjologiczną, napary zawierające ziele werbeny, kwiat bzu czarnego, imbir, goździk, nawilżanie powietrza, picie dużej ilości płynów, odpoczynek, leki obkurczające śluzówkę nosa, mukolityczne, przeciwalergiczne.

Bibliografia

  • Cleveland clinic [dostęp online grudzień 2024] https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17660-runny-nose
  • Healthline [dostęp online grudzień 2024] https://www.healthline.com/health/how-to-stop-a-runny-nose#runny-nose-and-allergies
  • Behrouz S, Marefati N, Boskabady M, Boskabady MH. The effects of vitamin C on respiratory, allergic and immunological diseases: an experimental and clinical-based review. Inflammopharmacology. 2023 Apr;31(2):653-672. doi: 10.1007/s10787-023-01169-1. Epub 2023 Feb 27. PMID: 36849854; PMCID: PMC9970132.
  • Inni czytali również
    Lekarz i ludzie w kolejce w prychodni
    Jak zmienić przychodnię? Poradnik 2025

    Każda osoba ubezpieczona, a także dzieci, kobiety w ciąży i bezrobotni zarejestrowani w urzędzie pracy mają prawo do bycia objętymi opieką przychodni w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Co jednak w sytuacji, gdy nie odpowiada nam jakość usług świadczonych przez lekarzy aktualnej przychodni? Istnieje możliwość dokonania jej zmiany - zarówno stacjonarnie, jak i online.Możesz zmienić swoją dotychczasową przychodnię na Medunit online - wystarczy pobrać aplikację, uzupełnić formularz i poczekać na weryfikację danych, która trwa maksymalnie 24 godziny.

    Artykuł
    13.01.2025
    internista-medunit
    Internista - kim jest specjalista chorób wewnętrznych?

    Internista to lekarz specjalista chorób wewnętrznych, zajmujący się diagnozowaniem oraz leczeniem dorosłych. Dziedzina potocznie nazywanej interny jest zaliczana do jednej z najszerszych i najstarszych specjalizacji lekarskich, obejmującej wszystkie układy organizmu człowieka. Lekarze interniści najczęściej pracują na szpitalnym oddziale chorób wewnętrznych, izbie przyjęć, szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR) i w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).

    Artykuł
    13.01.2025
    infekcje-badanie-medunit
    Polacy nic sobie nie robią z choroby. Aż 7 na 10 rodaków łapie jesienne „choróbska” od innych

    Polacy ignorują infekcje. Aż 46,9% Polaków przyznaje, że mimo choroby i gorączki idzie do pracy, najczęściej z obawy przed niezadowoleniem szefa lub brakiem zastępstwa. Zamiast leczyć się, narażamy siebie i innych, co przyczynia się do szybkiego rozprzestrzeniania się infekcji.

    Artykuł
    05.11.2024
    Skierowanie online   jak otrzymać? Ile jest ważne?
    Skierowanie online - jak otrzymać? Ile jest ważne?

    Aby umówić się na badanie, czy wizytę do lekarza specjalisty niezbędne jest skierowanie. Wielu pacjentów decyduje się na prywatną wizytę w celu uniknięcia zbędnych kolejek. Z aplikacją Medunit otrzymanie skierowania jest proste. Wystarczy umówić się na wizytę u lekarza stacjonarnie bądź na teleporadę, aby otrzymać e-skierowanie na potrzebne świadczenie bez dodatkowych kosztów.

    Artykuł
    13.01.2025
    eKonsultacja z eReceptą za darmo na NFZ w aplikacji Medunit
    Pobierz aplikację Pobierz aplikację