Jaki antybiotyk na zapalenie pęcherza moczowego?

Jak przebiegają infekcje dróg moczowych?

Zakażenia układu moczowego (w tym zapalenie pęcherza moczowego) dotyczą głównie kobiet.
Wynika to z różnic anatomicznych w budowie układu moczowego między kobietą a mężczyzną (krótsza cewka moczowa u kobiet sprzyja częstszym zakażeniom dróg moczowych).

W zależności od płci i czynników ryzyka możemy wyróżnić następujące postacie zakażeń dróg moczowych:

• bakteriomocz bezobjawowy - obecność bakterii w moczu (miano powyżej 10^5/ml moczu) bez objawów klinicznych. Leczenie wymagane wyłącznie w następujących przypadkach: kobieta w ciąży, mężczyzna z planowaną przezcewkową resekcją gruczołu krokowego, osoby przed zabiegami urologicznymi;

• niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego - występuje u kobiet z prawidłowo zbudowanym i funkcjonującym układem moczowo-płciowym oraz bez zaburzeń mechanizmów obronnych. Najczęściej wywoływane przez bakterie Escherichia coli oraz Staphylococcus saprophyticus;

• nawracające zapalenie pęcherza moczowego u kobiet - występowanie przynajmniej 2 epizodów zapalenia pęcherza moczowego w ciągu 6 miesięcy lub przynajmniej 3 w ciągu roku. Wywoływane również najczęściej przez bakterie Escherichia coli oraz Staphylococcus saprophyticus;

• niepowikłane ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek - zwykle następstwo zapalenia pęcherza moczowego. Charakterystyczna jest gorączka, a także ból lędźwi i nudności. Najczęściej spowodowane przez Escherichia coli;

• powikłane zakażenie układu moczowego - infekcja dróg moczowych występująca u mężczyzn, chorych na cukrzycę, kobiet w ciąży, osób z kamicą moczową, a także z nieprawidłowościami anatomicznymi nerek i dróg moczowych bądź przeszkodą w odpływie moczu. Wywoływane przez typowe bakterie tj. Escherichia coli czy Staphylococcus saprophyticus, a także rzadziej występujące, tj. Enterobacter spp, Proteus spp, Enterococcus spp, Pseudomonas spp.

Zobacz także: Grypa żołądkowa - objawy. Jak długo chory zaraża?

Objawy zapalenia pęcherza moczowego

Do jednego z najważniejszych objawów zapalenia pęcherza moczowego należy dyzuria, czyli trudności w opróżnieniu pęcherza moczowego i dyskomfort związany z oddawaniem moczu. Oprócz tego pacjenci skarżą się na częstomocz (częstsze chodzenie do toalety), ból w okolicy nadłonowej (dolna okolica brzucha), pieczenie podczas oddawania moczu (może być związane z jednoczesnym zapaleniem cewki moczowej). Ponadto u części chorych spotykany jest krwiomocz (obecność krwi w moczu).

Objawy zakażenia bez podjęcia leczenia ustępują w przeciągu kilku lub kilkunastu dni, jednak należy pamiętać, że brak antybiotykoterapii może prowadzić do rozwoju powikłań, takich jak ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek czy urosepsa (groźna uogólniona reakcja zapalna organizmu, spotykana szczególnie u pacjentów z wieloma chorobami i w podeszłym wieku).

Zobacz także: Jak przyspieszyć okres? Tabletki i domowe sposoby

Jakie leki stosujemy w leczeniu zapalenia pęcherza moczowego?

Łagodniejszy przebieg infekcji dróg moczowych nie musi wymagać zastosowania antybiotyku. Wtedy mogą w zupełności wystarczyć dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwzapalne zawierające np. ibuprofen, leki rozkurczowe np. drotaweryna czy suplementy diety posiadające w składzie żurawinę lub mannozę, wspomagające w leczeniu infekcji dróg moczowych.

Jednak często objawy zapalenia pęcherza moczowego są na tyle nasilone, że leki bez recepty nie są wystarczające. W tym wypadku należy skontaktować się z lekarzem, który zdecyduje, czy rozpocząć leczenie z wykorzystaniem antybiotyków.

W pierwszej kolejności podawane są preparaty działające na bakterię Escherichia coli, gdyż to ona najczęściej wywołuje zapalenie dróg moczowych, w tym również zapalenie pęcherza moczowego. Należą do nich: pochodna nitrofurantoiny, czyli furazydyna (uroFuraginum), sulfametoksazol i trimetoprim (Biseptol), fosfomycyna (Monural). W przypadku wystąpienia oporności bakterii na wspomniane antybiotyki można zastosować ciprofloksacynę (Cipronex).

W leczeniu drugiego wyboru podawane są preparaty zawierające amoksycylinę z kwasem klawulanowym (Augmentin), Cefaklor (Ceclor) lub samą amoksycylinę (Amotaks).

W zakażeniach nawracających, szczególnie dotyczących pęcherza moczowego u kobiet, stosowane są takie same preparaty jak w (sporadycznym) niepowikłanym zapaleniu pęcherza.

Jeżeli natomiast doszłoby do powikłanego zakażenia układu moczowego lekami z wyboru są preparaty zawierające fluorochinolony, np. ciprofloksacynę.

Czy istnieje antybiotyk na zapalenie pęcherza bez recepty?

Furazydyna

Furazydyna należy do grupy chemioterapeutyków o szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego. Preparaty zawierające furazydynę w większości przypadków dostępne są bez recepty w dawkach 50 lub 100 mg. W aptekach znajdziemy je pod takimi nazwami jak uroFuraginum, neoFuragina, Furaginum Hasco czy Furagina FORTE APTEO MED.

Furazydyna jest powszechnie stosowana w leczeniu niepowikłanych zakażeń dolnych dróg moczowych, jak również w zakażeniach nawracających układu moczowego u kobiet. Leczenie trwa zwykle 7-8 dni i może zostać powtórzone po 10-15 dniach.

Ważne żeby skończyć zalecaną przez lekarza kurację, nie tylko do przejścia objawów!

Jaki antybiotyk na zapalenie pęcherza?

Sulfametoksazol i Trimetoprim

To jeden z głównych antybiotyków stosowanych w pierwszym rzucie leczenia zakażeń dróg moczowych. Mimo że są to 2 substancje na rynku, to występują w preparatach złożonych. Najbardziej popularnym jest Biseptol, mogący zawierać odpowiednio 100, 400 lub 800 mg sulfametoksazolu i 20, 80 lub 160 mg trimetoprimu.

Wykorzystywany jest w leczeniu zakażeń układu moczowego wywoływanych przez wrażliwe szczepy bakterii E.coli, Enterobacter spp, Proteus spp, Morganella spp. Zalecana dawka to 960 mg 2 razy na dobę przez 10-14 dni.

Fluorochinolony

Antybiotyki te są wprawdzie wymieniane jako pierwszy rzut w leczeniu zakażeń układu moczowego, jednak z uwagi na coraz częściej zgłaszane przypadki oporności bakterii i poważnych działań niepożądanych (uszkodzenia ścięgien), powinny być używane wyłącznie w leczeniu powikłanych zakażeń lub przypadkach opornych na leczenie innymi lekami przeciwbakteryjnymi.

Najpopularniejszym przedstawicielem tej grupy antybiotyków jest ciprofloksacyna (Cipronex).
W zakażeniach niepowikłanych zalecana dawka to 250-500 mg 2 razy na dobę przez 3 dni. Natomiast w powikłanych 500-750 mg 2 razy na dobę przez 7-10 dni.

Amoksycylina z kwasem klawulanowym

Lek drugiego wyboru na niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego. Dostępne na rynku preparaty to m.in. Amoksiklav i Augmentin. Zazwyczaj stosowane dawki u osób dorosłych to 1 g dwa razy na dobę lub 625 mg trzy razy na dobę. Czas trwania leczenia zależy od odpowiedzi pacjenta na leczenie i nie powinien przekroczyć 14 dni.

Cefaklor

Antybiotyk drugiego rzutu na zapalenie pęcherza moczowego, należący do grupy cefalosporyn II generacji. Na rynku dostępny jest preparat Ceclor w postaci granulatu do sporządzania zawiesiny doustnej lub Ceclor MR, w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Dawka zalecana to 20 mg/kg masy ciała na dobę w 3 dawkach podzielonych (granulat) lub 375-500 mg 1-2 razy na dobę (tabletki).

Amoksycylina

Na rynku dostępna jako preparat Amotaks. Należąca do grupy penicylin i stosowana zarówno w leczeniu zapalenia pęcherza moczowego, jak i w bezobjawowym bakteriomoczu u kobiet w ciąży. U dorosłych i dzieci powyżej 40 kg masy ciała zaleca się podawanie 0,25-0,5 g co 8 godzin lub 0,75-1 g co 12 godzin (w ciężej przebiegających zakażeniach co 8 godzin). Podobne dawki zalecane są na bezobjawowy bakteriomocz w trakcie ciąży.

Czy jest dostępny antybiotyk na zapalenie pęcherza w saszetce?

Dostępnymi na rynku preparatami w postaci saszetek (z granulatem do sporządzania roztworu doustnego) są opisany wcześniej Ceclor, a także Symural i Monural, które zawierają fosfomycynę.

Czy jest dostępny jednodniowy antybiotyk na zapalenie pęcherza?

Jednodniowym antybiotykiem przeznaczonym do stosowania u kobiet z ostrym niepowikłanym zapaleniem pęcherza moczowego, ale też w zapobieganiu zakażeniom dróg moczowych związanych z zabiegami chirurgicznymi i przezcewkowymi zabiegami diagnostycznymi jest fosfomycyna.

Fosfomycyna występuje w aptekach jako preparat Symural i Monural w postaci saszetek. Leczenie polega na przyjęciu jednorazowo dawki 3 g (1 saszetka) w ostrym zapaleniu pęcherza u kobiet i dziewcząt powyżej 12. roku życia, a w przypadku zabiegów - 1 saszetki 3 godziny przed zabiegiem
i 24 godziny po zabiegu.

Zobacz także: E-recepta za darmo na NFZ

Na co trzeba uważać przy stosowaniu antybiotyków?

Głównym problemem jest narastająca oporność bakterii na działanie antybiotyków, wynikająca m.in. z przerywania leczenia wcześniej niż to zalecane, zbyt małej dawki leku bądź nadużywania antybiotyków w sytuacjach, które tego nie wymagają. Chodzi tu głównie o zakażenia wirusowe, w których antybiotykoterapia jest przeciwwskazana i nieskuteczna.

Antybiotyki jak każde inne leki mogą powodować działania niepożądane. Należy tutaj wymienić przede wszystkim dolegliwości żołądkowo-jelitowe (biegunka, nudności) czy zmiany w mikroflorze jelitowej. Ponadto u niektórych pacjentów mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości, tj. obrzęk naczynioruchowy (dotyczący ust, gardła i języka, co utrudnia oddychanie), a także groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny.

Należy pamiętać, aby przechowywać antybiotyki zgodnie z instrukcjami w ulotce. Niewłaściwe przechowywanie może wpływać na skuteczność antybiotyku.

Jeżeli wystąpią jakiekolwiek niepożądane objawy podczas stosowania leku, np. bóle stawów, biegunka czy reakcje skórne, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Zobacz także: Jak zatrzymać biegunkę? Skuteczne metody i domowe sposoby na ulgę

Jak zapobiegać zapaleniu pęcherza moczowego?

Zapalenie pęcherza moczowego można skutecznie ograniczyć poprzez przestrzeganie kilku podstawowych zasad:

1. Odpowiednia higiena osobista:

   • Regularne mycie okolic intymnych delikatnymi środkami, które nie naruszają naturalnego pH.

   • Unikanie agresywnych kosmetyków do higieny intymnej.

   • Po skorzystaniu z toalety należy wycierać się od przodu do tyłu, aby uniknąć przenoszenia bakterii z okolic odbytu do cewki moczowej.

2. Zwiększone spożycie płynów:

   • Picie co najmniej 1,5-2 litrów wody dziennie pomaga wypłukać bakterie z dróg moczowych.

3. Regularne oddawanie moczu:

   • Unikanie długiego wstrzymywania moczu, co sprzyja namnażaniu bakterii w pęcherzu.

4. Dieta wspomagająca zdrowie dróg moczowych:

   • Spożywanie produktów bogatych w witaminę C, która zakwasza mocz i działa przeciwbakteryjnie.

   • Regularne spożywanie żurawiny lub preparatów zawierających ekstrakt z żurawiny, które mogą zapobiegać przyleganiu bakterii do ścian pęcherza moczowego.

5. Unikanie przechłodzenia:

   • Należy unikać siadania na zimnych powierzchniach oraz noszenia mokrej odzieży (np. po kąpieli).

6. Stosowanie odpowiedniej bielizny:

   • Wybieranie bielizny z naturalnych materiałów, takich jak bawełna, która pozwala skórze oddychać.

7. Profilaktyka u kobiet:

   • Oddawanie moczu przed i po stosunku płciowym, co zmniejsza ryzyko przeniesienia bakterii do dróg moczowych.

   • Stosowanie lubrykantów podczas stosunku w przypadku suchości pochwy.

8. Regularne badania kontrolne:

• W przypadku nawracających infekcji warto skonsultować się z lekarzem, który może zalecić badania dodatkowe lub profilaktyczną antybiotykoterapię.

Bibliografia